Czy konieczne jest posiadanie poręczycieli przy dotacji z PUP?

Ubiegając się o dofinansowanie na rozpoczęcie działalności, należy zapewnić odpowiednie zabezpieczenie tej dotacji, zgodnie z warunkami określonymi w umowie podpisywanej z Powiatowym Urzędem Pracy. Tego rodzaju zabezpieczenie jest wymagane na wypadek, gdyby osoba bezrobotna nie wywiązała się z obowiązków związanych z przyznanym wsparciem i jednocześnie nie zwróciła środków po wezwaniu do ich oddania przez PUP.

Obecnie najczęściej stosowaną formą zabezpieczenia jest poręczenie, które może przyjąć postać poręczenia cywilnego (udzielanego przez osoby fizyczne) lub wekslowego. Istnieją jednak także inne metody zabezpieczenia, takie jak blokada środków na rachunku bankowym, zastaw na prawach lub majątku, gwarancja bankowa czy akt notarialny o poddaniu się egzekucji. W związku z tym, posiadanie poręczycieli nie jest konieczne, jeśli osoba ubiegająca się o dotację zaproponuje inne rozwiązanie, które zostanie zaakceptowane przez dany Urząd Pracy.

Czy konieczne jest posiadanie poręczycieli?

Każdy PUP określa własne kryteria dotyczące akceptowalnych form zabezpieczeń. W przypadku poręczenia cywilnego zazwyczaj wymaga się dwóch poręczycieli posiadających stały, udokumentowany dochód. Jego wysokość jest ustalana indywidualnie przez dany urząd – przykładowo, PUP Katowice uznaje za wystarczające wynagrodzenie na poziomie płacy minimalnej, natomiast w Warszawie w 2024 roku wymagany dochód brutto poręczyciela wynosił 5000 zł.

Niektóre urzędy, np. PUP Tarnów, uzależniają liczbę wymaganych poręczycieli od wysokości wnioskowanej kwoty dotacji.

Stały dochód poręczyciela może wynikać z umowy o pracę na czas określony (nie krótszy niż dwa lata od momentu składania wniosku) lub na czas nieokreślony. Za stabilne źródło dochodu uznaje się także emeryturę, rentę, działalność gospodarczą itp.

Poręczycielem nie może zostać współmałżonek wnioskodawcy, chyba że między małżonkami obowiązuje rozdzielność majątkowa. Wyjątki od tej zasady zależą od regulaminu danego urzędu – np. w Zielonej Górze współmałżonkowie nie mogą pełnić funkcji poręczycieli niezależnie od ustroju majątkowego, a dodatkowo wykluczono z tej roli także byłych małżonków. W większości PUP-ów przepisy są jednak mniej rygorystyczne.

Wiele urzędów wprowadza również ograniczenia wiekowe dla poręczycieli – zazwyczaj nie mogą nimi być osoby powyżej 70. roku życia. PUP Zielona Góra poszedł jeszcze dalej, określając maksymalny wiek poręczyciela na 60 lat.

Czym różni się poręczenie cywilne od wekslowego?

Poręczenie cywilne (zwane również zwykłym) daje poręczycielowi prawo do dochodzenia zwrotu spłaconego zobowiązania od dłużnika (art. 518 § 1 pkt 1 Kodeksu cywilnego). Umowa taka zawierana jest w siedzibie PUP, bez konieczności angażowania notariusza. W poręczeniu cywilnym odpowiedzialność poręczyciela jest ograniczona do kwoty określonej w umowie.

Poręczenie wekslowe różni się tym, że jest bezwarunkowe – nie można uzależnić jego obowiązywania od spełnienia określonych okoliczności. Co więcej, weksel nie musi wskazywać konkretnej kwoty, a jego podpisanie odbywa się w obecności notariusza. Z perspektywy urzędu jest to bardziej solidna forma zabezpieczenia, ponieważ weksel może zostać wykorzystany do egzekwowania należności w razie niespłacenia dotacji.

Inne formy zabezpieczenia

• Blokada środków na koncie bankowym – wymaga zdeponowania kwoty przewyższającej wartość dotacji (zwykle o 30%). Przez cały okres obowiązywania umowy, tj. przez 12 miesięcy, środki te pozostają zablokowane i nie można ich wykorzystać.
• Zastaw na majątku lub prawach – opcja ta wymaga przedstawienia aktywów (np. nieruchomości, samochodu) o wartości przewyższającej przyznaną dotację.
• Akt notarialny o poddaniu się egzekucji – choć teoretycznie możliwy do wykorzystania, jest zwykle uznawany za najmniej skuteczną formę zabezpieczenia. Niektóre urzędy akceptują go wyłącznie w przypadku, gdy majątek wnioskodawcy jest wystarczająco duży, aby zapewnić możliwość ewentualnego dochodzenia roszczeń. Do składników majątkowych uwzględnianych w ocenie zdolności zabezpieczenia należą m.in. oszczędności, lokaty, papiery wartościowe, nieruchomości czy wartościowe ruchomości (np. pojazdy).

Koszty związane z ustanowieniem zabezpieczenia, np. opłaty notarialne za akt poddania się egzekucji, obciążają wnioskodawcę i nie mogą być pokrywane ze środków dotacji.